Erkekler ve sakalın önemi

Dünyanın her yerinde erkekler sakal bırakır. Hatta bazen kadınlar bile sakal bırakır. Bunu daha önce bir yazımızda yazmıştık, inanmıyorsanız bakın! Ancak sakal deyince akla ilk erkek, erkek deyince de akla, şekil ve imaj açısından akla ilk sakal gelir. Yani diyoruz ki sakal önemli. Sakalın önemi nedir? Temel olarak sakal neleri simgeliyor? 

Peki, size bir soru! “Sırf hormonlardan ve erkek vücuduna sahip olduğumuz için mi sakal bırakıyoruz?” 

Bunu yalnızca cinsiyete indirgemek haksızlık olur. İnsanlık var olduğundan bu yana, erkekler sakalı dini, kültürel, ideolojik başka diğer sebepler, dikkat çekme, savaşta güç sahibi kişiliği sergileme… bilip bilmediğimiz, saymayı unuttuğumuz, aklımıza bile gelmeyen birçok sebepten sakal bıraktı. En temel sakal bırakma motivasyonları ve asıl sakalın önemi neler? Şimdi onlara bakalım.

Sakal erkeklik simgesi

Sakal tarihin büyük bir bölümünde, (bugün bile) erkeklik kavramı ile doğrudan ilişkilendirildi, ilişkilendirilmeye de devam ediyor. Sakalın dinlerde ve farklı birçok öğretide bahsedilmesi ve erkeklerle bağlantılanması da sakalın önemi ni gösteriyor. Örneğin Tevrat’ta sakal tıraşı olmak yasaklanmış olmakla birlikte (Levililer, 19/27) Yahudilik’teki yaygın kabule göreyse yasak olan şey sakalı usturayla tıraş etmektir. Kısaltma veya başka bir yolla tamamen kesmeye izin verilmiştir.

Batı Hıristiyanlarında ya da Budist öğretilerinde tıraşlı bir yüz idealken Doğu hıristiyanlarında, Hindu ve Sihler’de sakalın olduğu gibi bırakılması idealdir. (Konu detay ve farklı bilgi ve yorumlara açıktır) Örneğin Kur’ân-ı Kerîm’de de sakal kelimesi bir yerde geçer (Tâhâ 20/94). Ancak sakal bırakma veya kesmeyle ilgili kesin hükümler belirtilmez. Bazı kutsal yazılarda, (kulağa tuhaf da gelse) bir erkeğin sakalının tıraş edilmesi, bir düşman tarafından yapılabilecek küçük düşürücü eylemlerden biri olarak kabul edildiğine dair bilgiler de mevcuttur.

Tüm bunları bir kenara bıraktığımızda bile zaten: “sakal” erkeklik hormonlarının sonucundaki androjenlerin etkisiyle büyüdüğü için erkekliği doğrudan sembolize eder. Bakınız Testosteron ve DHT…  İstisnalar dışında sakal, bir erkek ve bir kadın arasındaki ayrımda görünüşteki en belirgin ayırt edici şeydir. 

Sakal hakimiyet ve statü sembolü

Sakalın önemi açısından düşününce dinler eski zamanlarda hayatın tam ortasındaki hüküm araçları ve yaşamı şekillendiren ögeler olduklarından sakal da dinlerle çok kolay bağdaşır. Radikal ve muhafazakarlar tüm dinlerde sakallı imajlarla akla geldiği gibi aksi de bir o kadar fazladır. Örneğin Baltık, Norveç, İsveç gibi kültürlerde de sakal yaygındır ve bunun dinle hiç alakası yoktur. İklim ve savaşçılık faktörleriyle ilişkilendirildiği bilinmektedir. Charles Darwin de türler arasında ve cinsiyet baskınlığında, grupta hakimiyetinde sakalın bir etken olduğundan bahseder.

Yapılan bilimsel bir araştırmada sakallı erkeklerin erkeklik ve saldırganlık ölçeğinde daha yüksek olarak derecelendirildiği sonuçlarına ulaşılmış. Erkeklerde, yönetici grupta bir egemenlik aracı ve sosyal statü aracı olarak da görülmüş. Sakal evrimsel açıdan ve karşı cins üzerindeki sosyal iletişimi de artırıcı etkilerini duymuşsunuzdur. Bu başlıktan bakınca sakal sizi daha olgun ve dikkate alınır, sözü dinlenir ve daha bakılır kılıyor. Sakalın otorite ve önderlik aracı da sayılmıştır. Kültürümüzde bununla ilgili bir söz de var: Bkz: “Sakalımız yok ki sözümüz dinlensin!” 

Sakalın önemi : sakal sabır ve iradeyi simgeliyor

Sakalı uzatmak sabır ister ancak sakallı olarak yaşamak, bir imaj sergilemek, öyle görünmek, sakalı korumak, beslemek, geliştirmek, bakımını yapmak da sabır gerektirir. Sakal geç uzar ve şekil alır. Kaşınır, pullanır, kırılır, zaman açısından da sabır ister. Sakallı olmak sakallı olmamayı gerektiren kurumsal alanlarda, devlet görevlerinde de talep edilirken bunu sürdürmekte irade, sabır ve zorluk gerektiriyor. Sakal ve iş güç demişken şuna da bir bakın: Meslekler ve Sakal İstatistikleri.

Eğer sakalınız varsa herkes sürekli karışır, kes şunu, toparla, sana yakışmıyor, bıdı bıdı bıdı… Bunlara da sabır gerekiyor değil mi? Sabır demişken aslında sakal bırakan insanlarda bir sakinlik ve dinginlik bile gözleyebilirsiniz 😉 Etrafınızdaki sakallılara bir bakın. Acaba sabırla sakal bırakırken içten içe, bilinçaltında bir sabır mı biriktiriyoruz? 

Sakallı erkekler daha çekici algılanıyor

Sakalın önemi kadınlarla ilişkilerde etken bir araç olmasıdır. Erkek ve kadın arasındaki görsel, fiziksel ayraçlarından biri olan sakal, hem bir cinsiyet hem de kalıtımsal evrede cinsel seçilim – çiftleşme değişkenlerinden sayılır. Bu karşı cins faaliyetleri ve sürecini etkileyen faktörlerden biridir. Bu önermeyi zaten doğadaki süslü, daha göze çarpan vücutlara sahip olan erkek hayvanlarla da destekliyoruz. Dikkat çekmek için erkek türler kürkleri, tüyleri ve biçimleriyle farklılaşırlar. Sakal da insanda bu fonksiyonu karşılıyor olabilir.

Sakal zaman içinde erkeğin alametifarikası, ve kendi türünün süsü olmuş. Ancak komik olan şu ki; bu süreci asıl şekillendirenler de yine doğadaki dişiler. Bazı kadınlar tıraşlı erkekleri beğenirken bazıları da belki de sadece içgüdüsel olarak sakallı olanları daha güçlü ve sağlıklı görüyor ve sakallı erkekleri beğeniyor. Yine de sakalın erkeklerin çekiciliği üzerinde totalde bir etkisi olduğu aşikar…

Sakalın önemi evrimsel açıdan, eş seçilimi ve üreme ihtimalini kolaylaştırmak, mevsimsel etkilerden korunmak, kamufle olmak, güçlü ve dominant görünmek, sakalı bir güç göstergesi yapmak gibi farklı nedenlerle artmış olabilir.

Neden sakal?

Tüm bunlar değerlendirildiğinde sakalın önemi yalnızca güç, egemenlik, çekicilik ve sabır faktörlerini işaret etmez, erkeğin kendini iyi, sağlıklı, tarz sahibi, güçlü, dikkat çekici, olgun, hatta otoriter hissetmesini sağlayabilir.  

sakal.com.tr