“Sakal, seni cımbız ile yolayım. Bir kız bana emmi dedi, neyleyim?”
Karacaoğlan
Evet, erkek sakallı mı olmalı sakalsız mı? Bu o kadar çok konuşulur ki, içinden çıkılmaz tartışmalara girilir de yine de neticelenmez. Bahse girerim bu tartışma bu yüzyılın sonuna kadar da güncel kalacak gibi. Son yıllarda yerli yabancı birtakım dönem dizileri ve filmlerinin de etkisiyle kantarın topuzu sakallı erkeklerden yana ağır bastı. Peki, bu durum sahiden de dönemsel ve geçici mi? Yoksa ara ara bu adamlar kendi kendilerine sakal aşkına mı kapılıyor? Aslında durum öyle değil. Sakal tartışması günümüzde genellikle kadınların elindeki mezurayla ölçülür durumda olunca bu ikilemin de daha baskın bir tarafı ya da henüz kabul görmüş makul bir ortası yok. Genel eğilimi dolaylı ya da doğrudan yine kadınlar belirliyor desek abartmış sayılmayız.
Bu tespit kadınları olumsuzlamak için değil; aksine biz erkekler olarak bu tüm bu biçim, düzen, tertip, iyi hissetme, iyi görünme algımızı -biraz da doğamız gereği sanırım, çoğunluğumuz- onları referans alıp şekillendirdiğimizden ötürü bu durum kendini sürekli pekiştiriyor. Sakalı erkek bırakır ama şu ya da bu şekilde kararı gizli özne kadınlar verir.☺ Vermeseler bile verdirirler Abicim! E’ hal böyle olunca kusura bakmayın, kim olduğunuz da yaşadığınız dönem de hiç fark etmiyor, hatta hangi yüzyılda yaşadığınız dahi… O kadar ki; Halk ozanı, saz şairi Karacaoğlan dahi bundan nasibini almış. Hikâyeyi bilenler bilir, ben yine mini bir özet geçeyim hemen şuraya; Karacaoğlan, gönlü güzelin birine kaptırmış kendini. Kız uzunca bir süre, baba muhalefetinden göremediği sevdiceği Karacaoğlan’ı çeşme başında saçı sakalı birbirine karışmış bi’ halde görünce tanıyamayıp basmış azarı: Ne bakıyorsun emmi? Âşık’ın zoruna gitmiş bu, üstüne o meşhur şiiri yazmış işte…
Mesele, sakallısı mı makbul, sakalsızı mı diye biçimler üzerinden ele alınınca ister istemez konu erkeklerin kimliği kadar önemli hale geliyor. Hatta doğrudan erkeğin kimliği oluyor. –Yüzümüz kimliğimizdir ya.– Konu hiç göz ardı edilecek cinsten değil, hatta bayağı göz önünde bir konu: SAKAL! Bazen, daha doğrusu her dönem ara ara popüler olan bu kıstas, diğer fiziksel özelliklerimizin bile önüne geçip hepsini geride bırakabiliyor. Başlı başına bir konu ve alan olarak değerlendiriliyor. Kadınlar sadece bununla bile değerlendirebiliyor erkekleri. Mesele sadece kadın kıstası olmamakla birlikte, o yüzyılda Âşık’a şiir yazdıracak kadar Karacaoğlan’ı da meşgul etmiş. Bu açıdan değerlendirildiğinde bize düzgün ve bakımlı olmanın sadece günümüzün meselesi olmadığını; yaşadığımız coğrafya, geleneklerimiz ve yaşam tarzlarımızla da bunu temelden sahiplendiğimizi gösteriyor.
Modanın bulaşıcı etkisi ve son yüzyıldaki bakımlı erkek tanımının yeniden tanımlanması, erkeğin aksesuvarı olan sakalı üzerine biz erkekleri kafa yormaya hazırlıyor. Tarihsel bir örnekle değerlendirdiğimiz sakal meselesi, bugün her ne kadar moda ve genel eğilim etkisi gibi görünse de konu göründüğünden daha derin Ağalar, Beyler, Kadınlar, Genç kızlar! ☺ Sakalsız ya da sakallı olmak bir yana, bunun ortasının pek olmadığı, makul olanınsa ancak ve ancak bakımlı olmaktan geçtiğini bilmemiz, hoşumuza gitse de gitmese de hala tercih ettiğimiz sakal tarzlarına göre değerlendirildiğimizin farkında olmanız dileğiyle…
Siz seçin, bunun makul olanı sakallı erkek mi, sakalsız erkek mi? ☺
