Koronavirüs salgınından korunmak zor değil

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Coronavirüsler, hayvanlarda veya insanlarda hastalığa neden olabilecek büyük bir virüs ailesidir ve birçok farklı türü vardır. En son keşfedilen ve dünyada salgına sebep olan koronavirüs türü ise koronavirüs hastalığına yani COVID-19’a neden olmuştur. Bulaşıcıdır, insandan insana bulaşır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre salgının en yaygın belirtileri ateş, yorgunluk ve kuru öksürüktür, biz de bunları zaten biliyoruz.

COVID-19’lu bir kişi öksürdüğünde veya nefes verdiğinde yayılan küçük damlacıklardan, ağızdan yayılıyor. Ayrıca DSÖ, kişiler nesnelere ya da yüzeylere, gözlerine, burnuna, ağzına dokunarak COVID-19 hastalığına yakalanabilir diyor. Birçok önleme yönteminin yanında akla hemen gelmeyecek önlemleri de burada kısaca sıraladık.

NOT: Bu içerik temel korunma yöntemlerinin dışında gözden kaçan ve ilk anda akla gelmeyen önlemler düşünülerek ve günlük yaşamdaki gözlemlere dayalı olarak hazırlanmıştır.

Evde koronavirüsten korunmak için ekstra önlemler 

• Evde ortak havlu kullanımına son verin. Kağıt havlu da bir tercih olabilir. 
• Tırnaklarınızı uzatmayın.
• Ellerinizi tuvaletten önce de yıkayın. (Tuvaletten çıkınca yıkamanız gerektiğini söylemeye gerek yok zaten, değil mi?)
• Suyu boşa harcamayın, ilerisi için lazım olacak. (Koronavirüs salgınının ne zaman biteceği belli değil)
• Sabah ve gece yatmadan, önce ellerimizi daha sonra yüzünüzü yıkamaya da dikkat ediyoruz.
• Kitap, gazete, dergi okurken sayfa çevireceğim diye o parmakları yalamayı bırakın.
• Doğru bilgi kaynaklarından bilgi edinin. Bilim insanlarını dinleyin. WhatsApp, Facebook gibi yalan haberlerin gırla döndüğü kanallardan gelen bilgilerin doğruluğunu teyit edin. Ebeveynleri bu iki kaynaktan özellikle korumakta fayda var.
• Sıvı sabun kullanırken sabun kutularının başlıklarını da temizleyin. Katı sabun kişisel kullanıma uygundur.
• Diş fırçalarını ortak alanda tutmayın, fırçaları kaplarına koyun. Hatta bu ara yeni diş fırçasına geçmenin tam zamanı!
• Tuvaletleri sık sık temizleyin. (Hastalığın dışkı ile bulaş yolu geliştirdiği yeni araştırmalarla doğrulandı)
• Diş macununu diş fırçasına temas ettirmeden sürün.
• Etraftan duyduğunuz, herhangi bir besinden ya da ilaçtan (iyileştirir diye) medet ummayın. Temiz ve sağlıklı beslenmek önemli.
• Tırnaklarınızı yemeyin, parmaklarınızı emmeyin. Dudağınızı yalamayın.
• Gözlerinizi ovalamayın. Saçlarınızla oynamayın. Burnunuzu karıştırmayın.
• Yemek hazırlarken gıdaların temiz olduğundan emin olun. Çatal – kaşık – bıçak – tabak gibi eşyaları sofraya koyarken, makineden çıkarırken tutulacak yerlerinden temas edin.
• Klavye, daktilo, mouse, telefon, TV kumandası, kapı zili gibi eşyalara dokunduktan sonra ya da dokunurken bir şeyler yeyip içmeyin.
• Sakal tıraşınızı ve diğer kişisel temizliğinizi düzenli olarak yapın.
• Ortak tabaktan yemek yemekten kaçının. Ortak ısırarak yeme alışkanlıklarınızı unutun. Örn; cips paketinden cips ya da ortak çerez tabağından çerez yemek gibi…
• Klozet, alafranga tuvaletlerdeki musluk başlıklarını (sık dokunulan yerleri) dezenfekte edin, gerekirse peçete ile tutun. Sifonu klozet kapağı kapalıyken çekin. Yakın zamana kadar hastalığın tuvaletten bulaştığına dair bilimsel bir veri yoktu ancak, dışkı ile bulaşabildiğine dair bilimsel araştırmalar da yayımlandı. Dikkat etmekte fayda var. 
• Çocukların kişisel temizliğine dikkat edin, el yıkamalarını gözlemleyin.
• Ruh sağlığınızı korumayı unutmayın. 

Ev dışında koronavirüs yaymamak için nelere dikkat edilmeli?

• Lütfen sokaklara tükürmeyin!
• Sokakta öksüren, sigara içen, hapşıran birinin yanından geçerken nefesinizi tutabilirsiniz.
• Ekmek alırken ekmeklerin hepsine dokunmayın, bu diğer sebze ve meyve alırken de geçerli!
• Sokakta, evde ağzınız açık gezmeyin, esnerken ağzınızı, ağız çevresine temas etmeden kapayın.
• En az 1 metre olan sosyal mesafe kuralına uyun.
• #Evdekal kampanyasına ve diğer olumlu sosyal kampanyalara destek verin.
• Hapşırırken ortalığa değil, yakanızdan içeri doğru hapşırmak bile gayet işe yarayabilir.
• Apartmana girip çıkarken, asansörde tuşlara basarken dikkatli olun. Yüzeylerle temastan olabildiğince kaçının.
• Dışarıdan gelince duş alırsanız, duştan çıkmadan kabini de bir temizleyin. Anneleri, eşleri yormayın.
• ATM’lerden para çekerken tuşlarla olabildiğince az temas edin, parayı tek elle alın.
• Cebinizde mendil, kolonya gibi koronavirüs önlem malzemeleri taşıyın.