Sakal nedir, neden çıkar? Erkeklerde neden sakal çıkıyor? Erkekler neden sakallıdır? Evrimsel açıdan sakalın işlevi nedir? Bu sorular aslında çok basit cevapları olan sorular. Cevaplayalım. Sakal; erkeklerde çene, yanaklar, boyun ve dudağın üst kısımlarında çıkan tüy ve kıllardır. Yetişkin erkeklerde yanaklarda ve çenede çıkan kılların tümüne sakal denir. Sakal, erkeklerde ergenlik dönemi çağından itibaren gözlenmeye başlayan, yüz bölgesindeki tüylenme ile oluşur. Ergenlik dönemindeki vücut tüylenme evrelerinden biridir. Sakal kadınlarda da görülebilir. Bu hormonal bir hastalıktır. Hirsutizm hastalığıyla kadınlarda da sakal oluşumu görülmektedir. (Bkz: Sakallı Kadın Olur mu?)
Erkekler Neden Sakallı?
İÇERİK ÖZETİ
İki temel sebebi var. Birincisi tercih, ikincisi ise cinsiyetle birlikte gelen bir özellik… Nasıl mı? Sakal uzatmak her ne kadar bir tercih olsa da, sağlıklı her erkekte sakal çıkması bir tercih değil; cinsiyetle (erkeklik), erkeklik hormonumuz testosteronla ve yine cinsiyetimizi oluşturan genlerimizle ilgilidir. Sakal yalnızca testosteronla doğrudan alakalı değildir ancak testosteronun da bunda etkisi vardır.
Bu mecburi sonuç dışında erkekler, diğer hemcinslerinden daha fazla dikkat çekmek için sakal bırakıyorlar. Bu cümle böyle yazıldığında erkekleri rahatsız etse de, en azından araştırmalar böyle diyor. Kadınların daha çok dikkatini çekmek için sakal bırakmak, cool görünmek, tarz sahibi olmak, sakallı bir kimlikle kendini ifade etmek de diğer belirgin sebepler… Ya da tıraş olmaya üşenmek, vakit harcamamak gibi amaçlar için de erkekler sakal uzatıyorlar.
Evrimsel Açıdan Sakalın İşlevi
Erkek ve kadın cinsiyetleri arasındaki görsel, fiziksel ayraçlarından biri olan sakal, hem bir cinsiyet hem de kalıtımsal evrede cinsel seçilim – çiftleşme değişkenlerinden ve bu süreci etkileyen faktörlerinden biridir. Bu önermeyi zaten doğadaki süslü, daha göze çarpan vücutlara sahip olan erkek hayvanlarla da destekleyebiliriz. Sakal da bu etkisiyle zaman içinde erkeğin alametifarikası, süsü olmuş. Ancak komik olan şu ki; bu süreci asıl şekillendirenler doğadaki dişil organizmalar. 🙂 Yani geçmişte her sakallı erkeğin ardından da kadınlar durmuş olabilir. Kaldı ki her kadın da öyle sakal falan sevmiyor, hatta tıraşlı yüzleri daha temiz ve tercih edilebilir, güvenilir(?) buluyorlar.
Evrimsel açıdan sakalın işlevleri; eş seçilimini ve üreme ihtimalini kolaylaştırmak, soğuktan vs. mevsimsel etkilerden korunmak, kamufle olmak, güçlü ve dominant görünmek, sakalı bir güç göstergesi yapmak gibi farklı nedenlerle şekillenmiş olabilir. Sakal aynı zamanda bir otorite ve önderlik alameti de sayılmıştır. Bizim kültürümüzde de bu deyimlerle tescillidir. Bkz: “Sakalımız yok ki sözümüz dinlensin!”
Yukarıdaki önermeler ve gerçeklerin tümünü değerlendirdiğimizde sakal, sakallı bir kimlik – bir karakter yansıtma aracına dönüşüyor ve aslında bugün de hala öyle. Yani günümüzde de tarz, moda gibi eğilimlerle temelde aynı işleve sahip. Bu da rekabet, yarışma, farklılaşma, belki de içgüdüsel olarak dikkat çekme güdüsüyle bağlantılıdır desek herhalde yanlış bir şey söylemiş olmayız. Özetle “sakal uzatan erkekler ben buradayım!” diyorlar. Sakal aynı zamanda bir görünürlük aracı oluyor.
Tıraş Olmaya Üşenip Sakal Bırakmak
Bence tarihteki fenomenlerden biri olan sakal ve sakallı erkek imajı sadece yukarıda anlattığımız şeylerle değil, suya erişme, kişisel temizliğe bugünkü kadar önem verilmemesi, göçebe ve yarı göçebe yaşam tarzları, uzun süren kaotik ve savaşlı yaşam tarzları gibi bir düzende pek de tıraş olma, sakal kesme, sakal tıraşı olma gibi ufak detaylarla uğraşmamaktan dolayı da şekillenmiş olabilir mi? Hal böyle olunca erkeklerin çoğu sakallı bir görünümde algılarda yer edinmiş, öylece de kalmış da olabilir. İçlerinden en üşengeci tıraş olmaya üşenip “Erkek dediğin sakallı olur!” diye bir atasözü ürettiyse. 🙂 Sal sakalı gitsin!
Gerçi biz SAKAL.COM.TR olarak sakalı seviyoruz!
-Temiz ve bakımlı sakalları tabi!
Sakalın Kadınlar Üzerindeki Etkisi
Konunun bir yerinde şunu atladık, unutmadan şuraya ekleyelim de yanlış anlaşılıp doğadaki dişileri kızdırmayalım: Ne geçmişte ne bugün ne de gelecek de bilişsel- fiziksel-evrimsel tüm süreçte “bu eş seçilimi ve çoğalma evrelerinde kadınları sadece bir kuru sakalla etkileme şeysi yok abiler!” Mağaradan şehir yaşamına kadar bu böyle gelmiş. Yok öyle biz sakalımıza bakalım! 🙂 Öyle olsa, ohooooo! Anladınız siz. Kadınlar iki kuru sakala gönül kaptırsaydı bugün dünyalıların zürriyeti hep o sakallılar olurdu. 🙂 Ben tüm canlılar içinde bi tane sakallı kral tanıyorum, o da Aslan Kral. Zaten onun da yarısı masal…
Her şeye rağmen, “Yahu bu erkekler neden sakallı?” derseniz, sakal seviyoruz ne yapalım der geçeriz.
-Evet evet! Temiz sakal!
