El yıkarken ellerimizi temizlemeye yeterince dikkat ediyor muyuz? Aslında toplum olarak buna pek dikkat etmiyoruz. 10 saniyede el yıkama alışkanlığımız, elleri bir suya tutup, maalesef daha sabun köpürmeden el yıkama işlemini tamamlıyoruz. Peki doğru el yıkama nasıl olmalıdır?
Ellerimizin yeterince temiz olduğundan emin olmak için ellerimizi kaç defa yıkamamız gerekir? Aslında bu soruları çok merak etmiyoruz. Çünkü el yıkama meselesi sanıldığından daha basit bir şey gibi algılansa da öyle değil. Doğru el yıkama vücut sağlığı için en dikkat edilmesi gereken en önemli aşamadır ancak o kadar dikkat etmiyoruz ki Sağlık Bakanlığı da yıllar önce topluma düzenli el yıkama alışkanlığı kazandırmak için “Suya sabuna dokunun!” diye bir kampanya yapmıştı.
Doğru El Yıkama Kaç Saniye Olmalı?
İÇERİK ÖZETİ
El yıkama nedir? Doğru el yıkama: Ellerin sabun ve su yardımıyla belirli bir süre, ıslatma-köpürtme-durulama aşamalarıyla yıkanmasıdır. Sıvı sabun mu kalıp sabun ayrımına girmeden her ikisini de kullanırken, ellerin yeterince yıkandığından emin olmak gerekiyor. Çünkü el hijyeni vücudun ve bağışıklığın korunması için en önemli temizlik aşamasıdır. Kadınlar ortalama 10 kez el yıkarken erkeklerde bu sayı 7.
Sıvı sabunun arınması katı sabuna göre birkaç saniye daha fazla. Aslında bu daha uzun süre el sabunlamayı mecbur kılıyor gibi görünse de Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Murat Günaydın, EL HİJYENİ adlı makalesinde El yıkama kavramını, antimikrobiyal etkinliği olmayan sabun ile ellerin yıkanması olarak ifade ediyor. Günaydın, bunu sosyal el yıkama olarak tanımlıyor. Ellerde yeterli temizliğin sağlanması içinse ellerin en az 20 saniye yıkanması gerektiğini belirtiyor. Bu sürenin sadece sabunlama süresi olduğunu, kurulama vs. diğer işlemler hariç olduğuna dikkat çekiyor. Günaydın, sosyal el yıkamanın aşamalarını ise şöyle sıralamış.
El Yıkama Aşamaları Neler?
- El yıkama öncesinde takı ve mücevher gibi aksesuarlar çıkarılır.
- Akmakta olan su altında eller ıslatılır.
- Bilekler, avuç içi, ellerin sırt ve parmak araları ile tırnakların kenar ve uçları sabun ile köpürtülerek en az 20 saniye süreyle kuvvetlice ovuşturulur.
- Eller su altında iyice durulanır.
- Eller bileklerden başlayarak kağıt havlu ile kurulanır.
- Aynı kağıt havlu ile musluk kapatılır.
El yıkama Ne zaman Yapılmalı?
Yemekten önce ve yemekten sonra, kedi, köpek vb. hayvanlarla temastan sonra, toplu taşıma araçları kullandıktan sonra, telefon, bilgisayar vb. cihazlara dokunduktan sonra, paraya dokunduktan sonra, hapşırma ve öksürme sonrası, tuvaletten sonra, bozulmuş gıdalara, çöplere, çiğ, pişmemiş gıdalara dokunduktan sonra örn: Et, tavuk, balık ve yumurta vs. elleri yıkamak gerekiyor. Doğru el yıkama için sağlık için zararsız ve temizleyici özelliği olan sıvı ya da katı sabunlarla en az 20 saniye elleri ovalayarak, bol su ve köpük yardımıyla yıkıyoruz.
